Trương Hồng Hồng

(Tình báo)

Trong năm Thiên lịch (1328-1329), có vị tài nhân(1) tên là Trương Hồng Hồng, thủa nhỏ vốn cùng cha làm nghề hát rong ở đường để kiếm ăn. Một khi đi qua cửa nhà quan tướng quân Vi Thanh, Thanh nghe tiếng hát hay, lại nhìn thấy cũng có sắc đẹp, bèn lấy vào làm thiếp, và cho người cha ở một nếp nhà đằng sau, cấp dưỡng cho tử tế. Từ đấy, nàng được chuyên về nghề đàn hát.

Nàng tư chất sáng suốt lạ thường. Một lần có người nhạc công tự soạn ra những điệu đàn hát mới, trước khi dâng lên vua, hằng đem dạo thử để Thanh nghe. Thanh bảo nàng đứng nép ở sau bình phong nghe lóng. Nàng lấy nắm đâu nhỏ, vừa nghe vừa lấy các hạt đậu để ghi lấy nhịp điệu. Người nhạc công hát xong Thanh vào hỏi Hồng Hồng thế nào thì nàng nói:

- Thiếp đã nhớ được hết cả rồi.

Thanh ra bảo với người nhạc công:

- Tôi có người nhạc nữ đã từng tập qua điệu hát ấy, vậy đó không phải là điệu mới.

Người nhạc công rất kinh dị, xin cho tương kiến rồi bảo nàng thử dạo cho nghe, lấy làm khen phục vô cùng và nói:

- Trong bài, trước có một tiếng không ổn, nay thì nhờ nương tử mà đã uốn chữa được rồi.

Tiếng đến tai vua. Vua mời Hồng Hồng vào trong cung, cho ở viện Nghi xuân, được yêu dấu lắm. Trong cung thường gọi nàng là khúc nương tử, vì nàng chuyên về những khúc điệu đàn hát. Chẳng bao lâu, nàng được phong làm chức tài nhân.

Một hôm quan nội sử vào tâu Vi Thanh tạ thế; vua bảo cho Hồng Hồng biết. Nàng bèn đến trước mặt vua nghẹn ngào khóc mà tâu rằng:

- Thiếp vốn là tấm thân nghèo nàn, một sớm cha già có chỗ nương tựa, và thiếp được vào hầu trong cung, đều là nhờ ở Vi Thanh, thiếp không nỡ nào quên ơn của người ấy.

Rồi nàng khóc ngất đi mà chết.

Vua phàn nàn khen ngợi, tặng cho nàng chức Chiêu nghi.

Nguồn: Tình sử. Trúc Khê dịch. NXB Văn học, 2002.