1.     Ký ức

 

Đếm không hết xác những con thuyền trong truyền thuyết ngược ngọn nguồn sông Chu sông Mã người quê Thanh đi khai thiên lập địa

Mở lời ru gặp ánh chớp xé trời mùa hạ, bão lũ lở núi mùa thu,  gió bắc sắc như nghìn lưỡi dao cắt ruột mùa đông

Tuổi tên nối tiếp nhau chi chít dưới con sào

Bổ hạt phù sa nước mắt mồ hôi tuôn chảy ngập đôi bờ huyền thoại

 

Sóng nhồi lên ký ức như tuốt vào lách nứa

Nghiêng đất nghiêng rừng điệu huầy dô va đập

 

Trên cả báo động về một cuộc trường chinh vật lộn tìm chỗ dựng làng dựng bản dựng bến sông bãi chợ dựng nơi hỏi vợ gả chồng nhưng không có tiếng tù và báo động nào trong câu hát giao duyên trầu ăn với quế

Cú rúc quạ kêu lòng người vẫn mênh mang cồng chiêng vượt qua số phận

Giọt mồ hôi ròng ròng khát vọng

Mang giấc mơ huyệt đất

 

Con kiến leo cây đa cây đào cành cộc ném quả còn trăm lần chưa trúng vòng hạnh phúc treo trong miệng chén

Hy vọng vẫn ăn cơm bằng đèn đi cấy sáng trăng

Lưỡi cuốc lưỡi cày không nhớ tuổi mình lửa than mòn vẹt

 

Lưỡi rìu Lang Cun Khương, Lang Cun Cần ngược Mường Vó, Mường Vang chặt cây Chu Đá Lá Chu Đồng sinh ra Mường Trời Mường Đất

Hoa văn thổ cẩm dệt cánh đồng nhiều màu cổ tích

 

 

 

Nỗi buồn thời gian trôi về phía lãng quên

Câu hát trao nhau sàng đi hạt lép

Màu mỡ nuôi những ngọn lửa giao thừa

Cây tỏa bóng chỗ mùi hương bật sáng

 

Trong góc tối mùa đông hạt lúa thắp đèn

Hai bờ phù sa ùa vào cơn khát

Giấc mơ đêm vỗ sóng những bàn tay

Ngày hội xuống đồng ánh mắt ai cũng chín

 

Những bông hoa mang ánh nắng trở về

Rất nhiều nụ cười nở trên quang gánh

Đã bình yên chiếc nón tròng trành

Điệu múa đèn được mùa sau ngọn lửa

 

Tiếng cười trẻ thơ mưa gió bớt gập ghềnh

Gốc lác gốc năn hiện nhiều khuôn đúc trống

Làng hồng tươi sau đống bã trầu

Mùa xuân đến phía chim triền triện hót

 

Câu hò mang cái duyên lấm láp xuống thuyền

Bến nhớ bến thương mở về phía lạt mềm buộc chặt

Mối tình nào cũng thật nhiều trăng

Mỗi sợi tóc nghe bao nhiêu sóng vỗ

 

Chiếc mo cau gói mấy cửa rừng

Lạt nứa lạt giang buộc ghềnh buộc thác

Trang sử làng gỡ không hết nếp nhăn

Gương mặt chua phèn heo may mở nắng

 

Bông lúa trĩu ngày tháng chiêm bao

Mồ hôi dựng buồm chật nơi cửa bể

Hoa không nở chỗ mỏm đá Từ Thức lên Tiên

Hoa nở chỗ Mai An Tiêm đóng khố cởi trần trồng dưa ngoài hoang đảo

 

 

Hôm nay ta về hát nơi cửa sóng

Ngọn cói chuông ngân trĩu ánh bình minh

Hoa văn làng cổ ông bình vôi giữ lửa

 

Bánh trưng bánh dày kể chuyện Thần Độc Cước phân thân

Cái nón che nghiêng kể chuyện Hòn Trống Mái

Áo nâu nhuộm bùn kể điệu huầy dô

Quả cà mớ rau kể con sào đò dọc

 

Lời ru ngọt đằm ngực đất sông Chu

Cổ tích mỡ màu ngợp trái tim sông Mã

Võng mắc vào muối mặn gừng cay

Người Xứ Thanh ngược thời gian mở đất.

 

 

 

2.     Cửa sóng

 

Trống lễ hội rung nơi cửa sóng

Mấy chục điệu hò sông Mã căng vồng ngực đất

Lửa nấu bánh chưng bánh dày dâng lên các Vua Hùng bừng sáng từng ánh mắt

Lửa được đốt lên bởi bao nhiêu khuôn mặt từ ngày xửa ngày xưa nằm lại cửa rừng

Úp bóng xuống nỗi đau gieo hạt

Lửa được đốt lên bởi bao nhiêu bàn chân từ ngày xửa ngày xưa  chìm khuất trong thâm u hang động

Mảnh tước mảnh sành để lại nền Văn minh Núi Đọ

Vỏ ốc vỏ sò để lại trầm tích Hang Moong

Những thân cây làm quan tài để lại nghĩa trang Sơn Táng vách núi cao thâm sơn cùng cốc

Lửa được đốt lên bởi những tấm lưng bóng nhẫy mồ hôi

Tuôn xé đất thành Lạch Bạng, Lạch Trường, Lạch Sung, Cửa Hới

Bè nứa bè lau chở khát vọng nghìn đời vượt qua giấc mơ có nhiều vực thẳm

Hạt phù sa quyệt vào thời gian vang lên những cái tên Đồng Cổ, Tây Đô, Lam Kinh, Núi Nưa, Pù Dinh, Hòn Mê, Hòn Nẹ

Xung quanh bát cơm trùng điệp dốc đèo

 

 

 

 

Cái võng cái địu đỡ con đan bằng huyền thoại

Đứa trẻ sinh ra bao bọc bởi thần linh

Vác dao lên rừng trò chuyện cùng thần núi

Quăng chài xuống sông trò chuyện với thần sông

Quang gánh ra dồng trò chuyện với thần rơm thần rạ

Cời than cời tro trò chuyện với thần đầu rau ông bếp

Con gà chết thành tinh

Con trâu chết thành tinh

Cây tre chết thành tinh

Cây thị chết thành tinh

Góc ruộng bờ tre đâu cũng được thần linh che chở

 

Bổ cuốc vào đâu cũng vang tục ngữ

Kê tảng lên khuôn đúc Trống Đồng

Chân cột nhà ai cũng là nơi huyệt đất

Mạch giếng nhà ai cũng là mạch nước thiêng

Thả dây gầu là chạm vào muôn thuở

Giọt nước chạm môi là chạm kiếp người

Hồn cốt bao đời về rung trong tiếng trống

 

Áo cóm khăn piêu áo chàm áo tứ thân về cùng nhảy sạp

Nơm giậm hái liềm cùng gõ cồng chiêng

Hốc đáo hốc ô quả còn về cùng khua luống

Chiếu Nga Sơn ngây ngất với rượu cần

 

Bà Dạ Dần không phải lên Mường Trời xin về câu hát

Mạch đất còn nghe còng Bà Triệu âm vang

Suối Láu đón Nghĩa quân Lam Sơn về chung chén rượu

Mấy chục vạn quân Minh định bức tử mảnh đất này

Bằng cực hình, bằng đồng hóa ngu dân, bằng vó ngựa bạo tàn, bằng đốt sạch chùa chiền gia phả

Nhưng dưới lớp sóng kia đâu cũng lưỡi gươm thần

Trên ngọn cây nào cũng có những tổ chim để sẵn chuôi gươm thần

Con cáo con cầy cũng biết đánh lừa bọn giặc

Mỗi hạt phù sa cổ tích bọc mấy lần

 

 

Thả nốt nhạc vào hòn đá Lang Cun Khương, Lang Cun Cần mài rìu mài rựa

Thả nốt nhạc vào hòn đá Lê Lợi mài gươm

Thả nốt nhạc vào hòn đá Nguyễn Trãi ngồi mài mực

Thả nốt nhạc vào hòn đá Mai An Tiêm ngồi thả dưa ngoài hoang đảo

Thức dậy cánh đồng một thuở ngủ mê

Thức dậy hái liềm gặt những mùa heo may buốt giá

Thức dậy ngọn đèn nhiều đêm soi lạc

Hạt lúa củ khoai không biết lối về

Thức dậy con đường quanh co gấp khúc

Đi trăm năm không qua cổng nhà mình

Thức dậy mỡ màu những ngón tay khô ráp

Búp lộc xuân với mãi vẫn xa cành

Thức dậy cuộn dây nơi diều đợi gió

Ve sầu kêu lột xác vòm xanh

 

Nắm nhau là Lễ Tạ Ơn đầu tiên người dâng cho đất

Giữ đất đai là giữ thịt da mình

Từ thượng nguồn về tới hạ lưu hạt phù sa nào cũng đỏ

Máu nước mắt hai phần hạt lúa

Hạt lúa ngân lên thành nhã nhạc cung đình

Hạt lúa ngân lên thành mái cong chùa cổ

Hạt lúa ngân lên thành thành quách ngai vàng

Hạt lúa ngân lên thành tượng đồng bia đá

Nhưng hạt lúa bao nhiêu phen đói lả

Bờ ruộng mồ côi thiêm thiếp những mùa đau

 

Những bờ ruộng về hát nơi cửa sóng

Mỗi lời ca chảy mấy nghìn năm

Mỗi lời ca bao nhiêu lần đảo phách

Âm ỉ

Sục sôi

Thét gào

Nóng bỏng

Dẻo thơm lên chiếc bánh môi người

Sóng vỗ từ khơi xa về hỏi

Chiếc bánh Xứ Thanh có gì đặc biệt?

 

 

Có vị phù sa sông Mã sông Chu

Chưa đủ

Có rất nhiều hoa quả rơi phía ngoài trang sử

Chưa đủ

Có nhiều ngọn núi cao phải làm đá lót đường

Chưa đủ

Có nhiều con sông phải đổi dòng chết yểu không lưu tên tuổi

Chưa đủ

Có nhiều giấc mơ không qua được đầm lầy

Chưa đủ

Trăm nghìn lần trả lời

Trăm nghìn lần chưa đủ

Biển bảo hãy nhập hồn vào ngọn lửa

                                      Mở thời gian nghe mạch đất trả lời.

 

25.12.2013

 

NMK.

Tác giả gửi www.trieuxuan.info